Hoe galmt het verleden na?

indonesie

05.03.2025

indonesie

In zeven dagen van Surabaya naar Jakarta, via Semarang en Yogjakarta. Twintig vertegenwoordigers van WO2-instellingen bezochten eind januari Indonesië om daar de sporen van het koloniale verleden, de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog die erop volgde, te volgen.

Want het lezen erover, het bekijken van bewegend beeld – het is vaak indrukwekkend, maar écht invoelen hoe het daar moet zijn geweest, dat is lastig als je nooit het land hebt bezocht. Welke sporen van toen zijn nu nog zichtbaar? Hoe beroert dit verleden het land nu nog? En in hoeverre is het daar echt ‘geschiedenis’ geworden?

Opzoek naar de oorlog van toen

Het reisprogramma, samengesteld door het Indisch Herinneringscentrum (IHC) de Oorlogsgravenstichting en het NIOD, bood daar alle gelegenheid toe. Het omvatte bezoeken aan erebegraafplaatsen, zowel Indonesische als Nederlandse, en aan de graven in Rawagede, waar Nederlandse militairen in 1947 een enorm bloedbad aanrichtten.

Ook werden voormalige interneringskampen en gevangenissen bezocht, militair erfgoed vanuit de Japanse bezettingsjaren, en erfgoed dat de koloniale geschiedenis weerspiegelt en iconische plekken van de onafhankelijkheidsstrijd na de Tweede Wereldoorlog. En overal werden gesprekken gevoerd, vragen gesteld en inzichten getoetst met Indonesiërs die werkzaam waren bij deze historische locaties of er op een andere manier mee verbonden waren.

Makam Pahlawan Kusuma Bangsa, erebegraafplaats in Surabaya, waar Indonesische soldaten en revolutionairen zijn begraven die omkwamen in de onafhankelijkheidsstrijd.

Meerstemmigheid

Kolonisatie, oorlog en onafhankelijkheidsstrijd: het blijkt een geschiedenis die in Indonesië niet is weggestopt maar juist toegeëigend, en een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de eigen identiteit en nationale trots.

Maar ook een geschiedenis die op onderdelen echt anders wordt belicht en ervaren dan wij in Nederland gewend zijn te doen of hadden verwacht. Hierover ging het reisgezelschap uitgebreid in gesprek met Indonesische historici verbonden aan de in 1949 opgerichte Gajah Mada universiteit. Hoe anders wordt er dan in Indonesië tegen de met Nederland gedeelde geschiedenis aangekeken?

WO2 Netwerkdag 2025: andere perspectieven

Op de WO2Netwerkdag, 25 maart a.s., is dàt een van de onderwerpen van gesprek in de deelsessie ‘Ruim baan voor andere perspectieven op de WO2-geschiedenis’, waar Yvonne van Genugten (directeur IHC) in gesprek gaat met twee deelnemers aan de reis: Lisette Mattaar (directeur Oorlogsgravenstichting) en Jeroen van den Eijnde (Nationaal Monument Kamp Vught).

Wo2Net
Contactgegevens

Stichting WO2Net
Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

©2024 – Alle rechten voorbehouden