Onderzoek Geluiden uit de Stilte

Persbericht ARQ

18.09.2024

Onderzoek Geluiden uit de Stilte

Collaboratieverleden ouders 80 jaar na oorlog nog steeds problematisch

Diemen, 13 september 2024 – Tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog ervaren kinderen van Nederlanders die de kant kozen van de Duitse bezetter, nog steeds problemen met dit verleden. Uit het onderzoek ‘Geluiden uit de Stilte’, uitgevoerd door ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld, blijkt onder andere dat ongeveer een vijfde van de Nederlandse bevolking zich niet prettig voelt bij het idee dat mensen in publieke functies het kind van een collaborateur zijn. Een klein deel (ongeveer 8%) geeft aan zich niet prettig te voelen als een vriend of collega een collaboratieverleden in de familie heeft.

Daar tegenover staat dat ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking geen moeite heeft om in persoonlijke en professionele contacten te maken te hebben met kinderen van collaborateurs. Hoewel het bij het ongemakkelijk voelen om een minderheid van de respondenten gaat, kunnen de gevolgen voor betrokkenen groot zijn. Kinderen die klachten ervaren met betrekking tot dit oorlogsverleden van hun ouders, zoeken mogelijk uit schuld en schaamte vaak geen hulp. Een deel van de kinderen van collaborateurs is bang voor sociale uitsluiting.

“Het oorlogsverleden van mijn ouders beperkt mijn sociale leven. Ik heb geen vrienden. Ik heb wel kennissen, maar geen vrienden.”

Ook kunnen ze loyaliteitsconflicten binnen het gezin ervaren. Deelnemers aan het onderzoek vinden het belangrijk dat zorgverleners de context van de familiegeschiedenis en de Tweede Wereldoorlog kennen.

Meer informatie over het project ‘Doorwerking van Collaboratie’ is te vinden op op de website van ARQ.

Impact openstelling CABR

Vanaf januari 2025 wordt het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) in fases openbaar en digitaal doorzoekbaar. Dit archief bevat de dossiers van personen die in de jaren 1940-1945 werden verdacht van collaboratie met de Duitsers. Het onderzoek laat over de impact van de openstelling van het CABR een wisselend beeld zien. Het grootste deel van de ondervraagden met collaboratie in de familiegeschiedenis is nieuwsgierig en ziet de openbaarmaking ook als middel om onderzoek te doen en taboes te doorbreken. Een ander deel voelt angst rondom de openbaarmaking. Sommigen ervaren een toename van klachten en overwegen (opnieuw) hulp te zoeken.

Informatiebijeenkomsten

Om ondersteuning te bieden en ruimte te geven aan mogelijke vragen organiseert ARQ in samenwerking met ‘Oorlog voor de Rechter’ en verschillende regionale historische centra, op diverse plekken in het land informatiebijeenkomsten. Daar zal aandacht worden besteed aan de impact van de openstelling en de mogelijkheden voor psychosociale ondersteuning en hulp. Ook zal worden ingegaan op de betekenis van het toegankelijk maken van het CABR. Zie hier voor meer informatie: arq.org.

Onderzoek 'Geluiden uit de Stilte'

Het onderzoek werd uitgevoerd van september 2023 tot augustus 2024, in opdracht van het ministerie van VWS. Het omvat een literatuurstudie, interviews en onderzoek op basis van een representatief panel. Doel van het onderzoek was, om naar aanleiding van de openstelling van het CABR, in kaart te brengen in hoeverre de oorlogsgeschiedenis nog doorwerkt in het leven van kinderen van collaborateurs en welke zorg en ondersteuning zij wensen. Ook werd onderzocht hoe de Nederlandse samenleving aankijkt tegen deze kinderen en wat de impact kan zijn van de openstelling van het CABR.

Oorlog voor de rechter

Vanaf januari 2025 zal het CABR in fases digitaal toegankelijk voor publiek en zullen de eerste dossiers te vinden zijn via www.oorlogvoorderechter.nl. Oorlog voor de Rechter is een gezamenlijk project van het Nationaal Archief, Stichting WO2Net, het Huygens Instituut en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies

ARQ

ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld is onderdeel van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, dat ruim 50 jaar preventieve ondersteuning en advies biedt, wetenschappelijk onderzoek doet naar psychotrauma en opleidingen en trainingen verzorgt. ARQ zorgt voor mensen met psychotraumaklachten door screening, diagnostiek en behandeling. Daarnaast adviseert ARQ organisaties en overheid over de inrichting van zorg voor getroffenen. ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld ondersteunt het WO2-veld en getroffenen van oorlog en geweld (waaronder ook veteranen) met praktisch beleidsonderzoek, kennisverspreiding en vorming van netwerken.

Wo2Net
Contactgegevens

Stichting WO2Net
Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

©2024 – Alle rechten voorbehouden